Cây ngô là cây lương thực thích hợp loại khí hậu ôn đới, cận nhiệt đới và nhiệt đới. Nhiệt độ thích hợp để ngô sinh trưởng và phát triển là 25-300C, dưới 130C cầy ngừng sinh trưởng và trên 350C cây sinh trưởng kém. Một cây ngô có thể bốc thoát từ 2 - 4 lít nước/ngày. Trong quá trình sinh trưởng và phát triển 1 ha ngô bốc thoát khoảng 1800 tấn nước tương đương với lượng nước mưa khoảng 175mm.

Cây ngô là loại cây hằng năm, thời gian sinh trưởng 90-160 ngày tùy vào mùa vụ và từng giống. Thích hợp với đất có thành phần cơ giới nhẹ, độ màu mỡ cao, dễ thoát nước, tầng canh tác dày, độ pH: 6-7. Có thể trồng quanh năm trong đều kiện có đủ nước tưới.

Mật độ trồng thích hợp đối với giống ngắn ngày mật độ từ 60-70 ngàn/ha, giống trung ngày 55-60 ngàn cây/ha và giống dài ngày 50-55 ngàn cây/ha. Giống phổ biến là các giống có thời gian sinh trưởng ngắn 90-105 ngày (thích hợp vùng đồng bằng) trồng 2-3 vụ trong năm và các giống trung ngày 115-120 ngày thích hợp các vùng cao trồng trên đồi dốc 1 vụ/năm. Giống bắp DK 9955 là giống ngô thích hợp cho tất cả các vùng miền (miền núi phía Bắc, Tây nguyên, đồng bằng, ...) và các vụ trồng trong năm.

Với những đặc điểm trên, để trồng ngô đạt năng xuất và mang hiệu quả cao, người trồng cũng cần nắm các kỹ thuật từ chọn giống, trồng và chăm sóc cho cây ngô.

Chọn giống

Tùy theo mục đích sử dụng. Trồng lấy trái ăn tươi: chọn các giống thuộc nhóm bắp ngọt hoặc nhóm bắp nếp. Bắp Nù địa phương, sinh trưởng 60- 65 ngày, năng suất 2 tấn hột/ha. Bắp nếp lai MX2, MX4 Công ty cổ phần giống cây trồng miền Nam, 60-65 ngày thu trái tươi, năng suất cao 11-13 tấn trái tươi/ha. Ngoài ra còn có bắp Nếp Nù siêu dẽo của công ty cổ phần DV Bảo Vệ Thực Vật An Giang cũng được nhiều nông dân chọn để trồng.

Xử lý giống và gieo hạt

Hạt giống có độ nẩy mầm cao >90%. Xử lý hạt bằng thuốc sát khuẩn Captan, Dithane với nồng độ 2-3%0 để diệt và ngừa nấm bệnh. Hạt xử lý xong thường được gieo khô. Nhưng thường nông dân ngâm và ủ hạt trước khi gieo. Lượng giống: 15-20 kg/ha.

Cách gieo: Gieo theo hốc: 2-3 hạt/hốc. Chỉ nên để tối đa 2 cây/hốc. Khoảng cách giữa hàng với hàng 60-100 cm và khoảng cách cây với cây trên hàng là 20-40 cm tùy theo đặc tính giống.

Nhu cầu dinh dưỡng

Cây ngô hút nhiều đạm, ka li và lân. Lượng dinh dưỡng cây lấy đi tùy thuộc vào năng suất.
Để tạo ra được 1 tấn hạt ngô lượng dinh dưỡng cây ngô lấy đi từ đất: 22.3kg N; 8.2 kg P2O5 và 12.2 K2O. Lượng phân hao hụt để tạo ra 1 tấn hạt ngô là 33.9kg N; 14.5 kg P2O5 và 17.2 K2O. Tỷ lệ nhu cầu dinh dưỡng cây ngô là 1:0.35:0.45.

Cách bón phân

Khuyến cáo về lượng phân bón cho 1 ha như sau: 5-10 tấn phân chuồng Hoai + 500 kg phân hữu cơ sinh học HVP 401.B+ 20 kg vi lượng HVP ORGANIC + 500 kg vôi + 220 kg urea + 340-400 kg super Lân + 80-95 kg Kali.

- Bón lót: Bón 5-10 tấn phân chuồng hoai + 500 kg phân hữu cơ sinh học HVP 401.B + 20 kg vi lượng HVP ORGANIC + 500 kg vôi + 340-400 kg super Lân. Vôi có thể rãi đều trên mặt đất trước hoặc sau khi làm đất. Đối với phân chuồng, phân Lân, phân hữu cơ sinh học HVP 401.B và vi lượng HVP ORGANIC có thể bón đều trên mặt đất trước khi trồng rồi xới nhẹ lại một lần để lấp phân hoặc có thể dùng bón theo hốc khi lấp hạt.

- Bón thúc:

+ Bón thúc lần 1 (10 ngày sau gieo): Bón 40 kg Urea + 30 kg Kali. Có thể pha loãng lượng phân trên với nước để tưới cho cây.

+ Bón thúc lần 2 (20 ngày sau gieo): Bón 90 kg Urea + 30 kg Kali. Bón theo hàng cách gốc 15 – 20 cm rồi kết hợp làm cỏ vun gốc lấp phân lại.

+ Bón thúc lần 3 (30 ngày sau gieo): Bón 90 kg Urea + 30 - 35 kg Kali. Bón theo hàng cách gốc 20 – 25 cm rồi kết hợp làm cỏ vun gốc lấp phân lại.

Sử dụng phân bón lá: Để cung cấp kip thời các nguyên tố dinh dưỡng cho cây bắp theo từng thời kỳ sinh trưởng ta có thể sử dụng các loại phân bón lá theo quy trình sau:

- Sau khi gieo 10 ngày tưới HVP 6-4-4 K-HUMAT giúp cây phát triển bộ rễ tốt, hấp thu nhiều phân bón (có thể pha chung với phân bón tưới cho lần bón thúc 1). Kết hợp phun HVP 1001.S (16-16-8), giúp cây phát triển nhanh thân lá, giúp quang hợp tốt.

- Sau khi gieo 20 ngày tưới HVP 6-4-4 K-HUMAT giúp cây phát triển bộ rễ tốt, hấp thu nhiều phân bón (có thể pha chung với phân bón tưới cho lần bón thúc 1). Kết hợp phun HVP 1001.S (20-20-15), giúp cây phát triển thân lá, giúp quang hợp tốt.

- Khi cây có loa kèn (35- 40 ngày sau gieo) phun HVP 1601 (10.50.10), giúp cây phân hóa mầm hoa tốt, giúp cờ và bắp phát triển to mập, là cơ sở để thụ phấn tốt sau này.

- Khi cây bắp chuẩn bị trổ cờ (trong ruộng có 1 vài cây trổ cờ) phun HVP-TĐT- Siêu Ra Hoa – Tăng Đậu Trái.

- Khi cây bắp đã thụ phấn xong (các râu đã héo) phun HVP 401.N – SIÊU TO HẠT + HVP-TĐT- Siêu Ra Hoa – Tăng Đậu Trái. Giúp trái nhiều hạt chắc, hạt phát triển đều, hạt to.

- Sau đó 10 ngày phun HVP 1001.S (0-25-25) phun định kỳ 10 ngày 1 lần, đến trước thu hoạch 10 ngày (đối với thu bắp ăn tươi, nếu thu bắp hạt nên phun đến giai đoạn chín sáp) thì ngưng phun. Giúp thúc đẩy quá trình hạt vào chắc nhanh hơn, hạt to đều, phẩm chất trái thu hoạch tăng.

Sâu bệnh gây hại và cách phòng trừ sâu bệnh

Sâu đục thân: Để phòng sâu đục thân rải Basudin hay Regent hạt vào  loa kèn khi bắp được 7-8 lá và trước khi bắp trổ cờ. Áp dụng thuốc nước ngay lúc bướm đang đẻ trứng hay sâu tuổi nhỏ đang còn trong nách lá hay trong loa kèn của cây bắp còn non. 

Rầy mềm: Phòng trị: không nên trồng bắp với mật độ dày tạo ẩm độ thích hợp cho rầy phát triển. Nếu mật số rầy ít không nên áp dụng thuốc vì rầy có nhiều thiên địch. Sử dụng các loại thuốc như: Applaud, Admire…

Sâu đục trái: phòng trị bằng cách dùng giống kháng (giống có vỏ trái dày và che phủ cả trái). Xịt các loại thuốc trừ sâu gốc cúc như: Fastac, Karate…. Ngoài ra còn có những loại côn trùng sống dưới đất: sâu đất, sùng trắng, sùng bửa củi,…ngừa bằng cách vệ sinh đồng ruộng và khử trùng đất bằng các loại thuốc Basudin hay Regent...

Bệnh đốm lá: phòng trị bằng các loại thuốc sát khuẩn Maneb, Zineb hay Copper – zinc, Appencarb…

Bệnh đốm vằn: bệnh xảy ra khi trời nóng ẩm và nóng (có sương mù), lây lan rất nhanh, gây thiệt hại nặng. Phòng trị bằng Kitazin, Bonanza, Anvil, Rovral phun 3-7 ngày/lần lúc vừa phát hiện bệnh.

Bệnh rĩ: đốm bệnh làm thành những u nhỏ màu vàng đỏ sau đó có màu nâu sậm như rĩ sắt ở phiến lá. Bệnh xuất hiện khi trời nóng ẩm. Phòng trị bằng Zineb, Maneb, Copper.

Lựa chọn đúng giống, trồng và chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật sẽ mang lại năng suất và hiệu quả kinh tế cao, giúp cho bà con nông dân cải thiệt được tình hình kinh tế gia đình mình./.

Tổng hợp đăng - Đoàn Thành Lừng